Zwartebroek is een dorp in de gemeente Barneveld, in de Gelderse Vallei van de Nederlandse provincie Gelderland. Het dorp heeft 1.590 inwoners (2023). Anderhalve kilometer ten zuiden van Zwartebroek, ligt het oudere Terschuur en drie kilometer ten westen ligt het dorp Hoevelaken.

In 1840 had Zwartebroek 90 huizen met 596 inwoners. Hoewel Zwartebroek daarmee iets kleiner was dan het dorp Voorthuizen, werd het bij de Volkstelling van 1840 gezien als een buurtschap onder Voorthuizen. Door het CBS wordt Zwartebroek aangemerkt als een ‘buurt’ van de ‘wijk’ Voorthuizen. Tot 2012 viel een gedeelte van de buurtschap Appel onder Zwartebroek.

Door de nauwe banden met Terschuur worden de dorpen samen ook wel aangeduid als Terbroek. De ongeveer 1300 inwoners wonen verdeeld over ongeveer 500 huizen.

Terschuur (in het Nedersaksisch ook wel: Schuurdaarp of Sjuurdaarp) is een dorp in de gemeente Barneveld, in de Nederlandse provincie Gelderland. Het dorp ligt in de Gelderse Vallei, vlak tegen de snelweg A1. Het dorp telt, inclusief de omgeving, 1.495 inwoners (2023).^[1] Het dorp vormt een tandem met het een paar kilometer noordelijk gelegen dorp Zwartebroek; veel sociale activiteiten worden gezamenlijk ondernomen.

De buurtschap Kallenbroek ten zuiden van de A1, bij het bos- en heidegebied Erica, behoort ook tot Terschuur. Verder staat een paar kilometer ten zuiden van het dorp een korenmolen uit de 15e eeuw, “Den Olden Florus”.

Garderen (Nedersaksisch: Garder) is een dorp en voormalige gemeente liggend in de gemeente Barneveld, in de Nederlandse provincie Gelderland. Het dorp heeft 2.155 inwoners (2023).^[1]

Het dorp is gelegen in een agrarische enclave op de westflank van de Veluwe. Het heeft al een lange tijd een toeristische functie, maar is altijd een behoudend en kerkelijk dorp gebleven. Garderen ligt in een groene omgeving bij boswachterij Speulderbos.

De betekenis van ‘Garderen’ is te herleiden uit twee Oud-Germaanse woorden die samengevoegd zijn : garre (in het Nederlands nog gaarde), wat ‘landbouwgrond’ betekent en haar, wat ‘zandige heuvelrug’ betekent. Garderen is ouder dan het dorp Barneveld en het was van oorsprong ook de hoofdplaats van het latere ambt Barneveld. De kerktoren van de Nederlands Hervormde kerk werd voor het eerst in de elfde eeuw gebouwd. De huidige toren stamt uit de veertiende eeuw. Na de Reformatie, die op de Veluwe werd afgedwongen door een kleine groep fanatieke protestanten, bleef Garderen nog lang trouw aan de Rooms-katholieke kerk. Het dorp was een bedevaartsplaats voor de heilige Gangulphus.^[2]

In 1811 werd een groot deel van het, toen nog kleine, dorp door brand verwoest. Van de 25 huizen gingen acht in vlammen op.^[3]

Op 1 januari 1812 werd Garderen als een zelfstandige gemeente van Barneveld afgesplitst. Zes jaar later, op 1 januari 1818, werd deze gemeente weer herenigd met Barneveld. De gemeente Garderen leeft nog voort als een aparte kadastrale aanduiding.^[4]

Kootwijk (Nedersaksisch: Kootwiek of Kodik) is een klein dorp in de gemeente Barneveld, in de Nederlandse provincie Gelderland. Het dorp heeft, inclusief de omgeving, 295 inwoners (2023).

Het dorp is gelegen midden in de bossen, op de westflank van de Veluwe en heeft een belangrijke toeristische functie. Direct ten zuiden van Kootwijk ligt het, landschappelijk gezien, unieke Kootwijkerzand. Een kleine vijf kilometer ten oosten, in de gemeente Apeldoorn, ligt het dorpje Radio Kootwijk.

De oorsprong van het dorp Kootwijk is onduidelijk. Er zijn opgravingen gedaan uit de vroege middeleeuwen, maar die geven geen duidelijkheid of dat het dorp vanaf toen bewoond is geweest, of dat het toen een tijdelijke bewoning is geweest. In ieder geval werd er in 1838 in de torenspits van de Nederlands Hervormde kerk een anker gevonden met de inscriptie “1010“. De naam van het dorp, die ook wel werd aangetroffen als Coetwijc, Kaetwick, Kaitwijck, Caetwyck, Koitwyck en Koetwyk, is een samenstelling van koot, kaat (“kot, kleine boerderij”) en wijk (“vestigingsplaats”). Tijdens de tornado van 23 augustus 1950 werd Kootwijk door een van de zwaarst bekende tornado’s getroffen.

Stroe is een dorp in de gemeente Barneveld, in de Nederlandse provincie Gelderland. Het dorp heeft 1.690 inwoners (2023).^[1]

Het dorp is gelegen aan de spoorlijn Amersfoort – Apeldoorn (echter zonder station), nabij de A1 (met aansluiting), op de grens van de Veluwe en de Gelderse Vallei. De ten zuidwesten van het dorp gelegen buurtschap Garderbroek behoort ook tot Stroe.

Stroe is waarschijnlijk een van de oudste nederzettingen van Nederland.^[2]

Tussen 1881 en 1937 was er station Stroe, een treinstation dat ook nog in de Tweede Wereldoorlog door de Wehrmacht werd gebruikt. Mede daardoor lag het dorp in de oorlogsjaren verschillende malen onder vuur, waarbij tientallen doden vielen. Het perron, dat in de jaren vijftig en zestig soms nog voor militaire verlofgangerstreinen werd gebruikt, is eind 2015 verwijderd. Het vroegere stationskoffiehuis bestaat nog in de vorm van het huidige Café-restaurant de Rotterdammer.

Bij het station van Stroe opende in 1930 de Coöperatieve Aankoop- en Handelsvereniging Barneveld een filiaal. Later heeft zich in deze gebouwen de Twilmij gevestigd, een producent van mineralenmengsels voor de veevoederindustrie. In 2017 werd Twilmij onderdeel van Koninklijke DSM. De originele silo is bewaard gebleven en vormt thans een van de markante gebouwen van Stroe. Boven in de silo bevindt zich een analoge klok. Daarmee heeft het dorp zonder de aanwezigheid van een kerkgebouw toch een klokkentoren.

Op 22 juni 2022 was Stroe de locatie van een landelijke demonstratie van boeren tegen de stikstofplannen van minister Christianne van der Wal. De boer op wiens land de boeren zich verzamelden, had zijn bedrijf gezien op de kaart van de minister. In de regio moest 60% van de landbouwbedrijven verdwijnen ten behoeve van de natuur. Twee dagen later lekte een geheim plan van de provincie Gelderland uit, om Stroe vol te bouwen met 25.000 woningen. Stroe City noemde de provincie dat scenario. De bewering van de boeren dat het helemaal niet om de natuur ging, kreeg daarmee aanzienlijk meer geloofwaardigheid.^[3][4]

In Stroe bevindt zich dorpshuis De Hofstee. Verder zijn in Stroe onder andere een galerie, meerdere autogarages, een basisschool, een supermarkt en diverse horeca-gelegenheden. Langs de A1 is ter hoogte van Stroe Rustplaats Tolnegen ingericht, met een tankstation, een Burger King en een La Place-restaurant gevestigd, alsook het MPC Stroe, waar sinds 1999 Nederlandse militairen worden opgesloten die tot straffen tot zes maanden zijn veroordeeld.

Voorthuizen is een dorp en voormalige gemeente in de gemeente Barneveld, in de Nederlandse provincie Gelderland. Het dorp ligt in de Gelderse Vallei, niet ver van de westflank van de Veluwe en is met zo’n 11.850 inwoners (2023) na Barneveld het grootste dorp van de gemeente.

Het dorp is gelegen rond het kruispunt van de Oude Rijksweg en de weg Putten-Barneveld. De buurtschap Zeumeren, tussen het dorp en bedrijventerrein Harselaar, behoort tot Voorthuizen. Omliggende steden en dorpen zijn onder andere Nijkerk, Barneveld, Putten, Terschuur, Kootwijkerbroek en Stroe.

Voorthuizen, De entree van de Veluwe, is één van de toeristische dorpskernen van de Gemeente Barneveld. Veel toeristen en recreanten vanuit van het gehele land strijken hier elk seizoen voor korte of langere tijd neer en maken deel uit van het winkelend publiek, genieten van de kermis, de vele markten en het jaarlijkse bloemencorso. Het festival ‘Voorthuizen Straalt’ vormt de aftrap van het toeristisch seizoen.

Voor haar bezoekers heeft het dorp veel te bieden. Wat te denken van het Maïsdoolhof, Recreatiegebied Zeumeren en de talloze campings. Voor wandelaars en fietsers biedt de omgeving vele wandel- en fietsroutes met prachtige, afwisselende landschappen.

Kootwijkerbroek (Nedersaksisch: Kootjebroek) is een dorp in de gemeente Barneveld, in de Nederlandse provincie Gelderland. Het dorp heeft, inclusief de omgeving, 5.840 inwoners (2023). Het dorp, gelegen in de Gelderse Vallei, ten oosten van Barneveld, heeft een belangrijke agrarische functie in dit deel van de vallei. De buurtschappen Esveld en Essen behoren tot Kootwijkerbroek.

Het dorp Kootwijkerbroek bestaat nog niet zo lang. Het is ontstaan doordat inwoners van Kootwijk de moerassen in deze omgeving tot landbouwgronden ontgonnen. De buurtschap Essen, ten zuidoosten van het dorp, is echter ouder.

Daarnaast wordt er in de 15de eeuw voor het eerst melding gemaakt van de molen Puurveen, destijds een standerdmolen die tijdens een storm rond 1850 is vergaan. Kort daarna werd er een nieuwe molen gebouwd, welke is afgebrand op 14 februari 1964. De Puurveense molen is in 2015 en 2016 herbouwd.^[2] In september 2016 draaiden de wieken van de herbouwde molen voor het eerst weer.^[3]

In 2001 kwam Kootwijkerbroek landelijk in het nieuws, in verband met het verzet van bewoners tegen de massale ruiming van rundvee na de ontdekking van mond-en-klauwzeer (zie MKZ-crisis (2001)). Door inzet van de Mobiele Eenheid konden enkele medewerkers van de RVV worden ontzet. Tientallen dorpelingen werden gearresteerd. Hierna is het nog wekenlang onrustig geweest in het dorp. In 2011 bleek dat het tweede onderzoek, waar de boeren destijds vergeefs om vroegen, wel was gedaan. Het toonde geen MKZ aan.

Kootwijkerbroek heeft een uitgesproken kerkelijk en deels een reformatorisch karakter. De grootste kerk is de Gereformeerde Gemeente. Deze heeft in 2008 haar kerk uitgebreid naar 1.750 zitplaatsen. Inmiddels is de kerk weer te klein en worden plannen gemaakt om het gebouw verder uit te breiden naar circa 2.200 zitplaatsen, omdat er niet meer genoeg plek is voor de 2.400 leden van de kerk. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 kreeg de SGP in dit dorp 51,2% van de stemmen.

 (Nedersaksisch: Barreveld of Bareveld) is een gemeente in het midden van Nederland, in de provincie Gelderland, regio Gelderse Vallei. De hoofdplaats is de gelijknamige plaats Barneveld. De gemeente telt 62.592 inwoners en heeft een totale oppervlakte van 176,66 km², waarvan 175,90 km² land en 0,76 km² water (22 november 2024, Bron: CBS^[1]). Een inwoner van Barneveld wordt een Barnevelder^[2] genoemd. Barneveld werkt met de gemeenten Rhenen, Wageningen, Ede, Veenendaal, Nijkerk, Scherpenzeel en Renswoude samen in het regionaal samenwerkingsverband Regio Foodvalley.

Op 1 januari 1812 werden Garderen en Voorthuizen als twee zelfstandige gemeenten van Barneveld afgesplitst. Zes jaar later, op 1 januari 1818, werden deze gemeenten herenigd met Barneveld.

Buurtschappen en andere onofficiële kernen: Essen, Esveld, Garderbroek, Harselaar, Kallenbroek, Moorst (gedeeltelijk), Wessel en Recreatiegebied Zeumeren.

De gemeente Barneveld ligt voor een groot deel in het centrale deel van de Gelderse Vallei. In het oosten en het noordoosten liggen de zandgronden van de Veluwe met bossen, heidevelden en in de buurt van Kootwijk het Kootwijkerzand. De gemeente wordt van oost naar west doorsneden door de Barneveldse Beek.

De Glind is een klein dorp in de Gemeente Barneveld en had in 2023 755 inwoners.

Het dorp staat ook wel bekend als “Jeugddorp De Glind”, omdat hier van oudsher uithuisgeplaatste kinderen worden opgevangen in een gezinshuis. In het dorp zijn verschillende (jeugd)zorginstellingen actief, de Rudolphstichting beheert een groot deel van de gebouwen. De Glind biedt kinderen met bijvoorbeeld een verstandelijke of lichamelijke beperking, psychische of gedragsproblemen een omgeving waar zij kunnen leren, wonen, werken en spelen. Maar De Glind is geen instelling, het is een gewoon dorp. Niet iedereen die er woont, werkt in de zorg. Op de scholen zitten ook kinderen van buiten De Glind. Omdat in het dorp veel aandacht is voor kinderen, zijn er veel recreatieve mogelijkheden voor de jeugd, zoals een Kinderboerderij een manege en een zwembad.